Celem badań była ocena wybranych aspektów środowiskowych i organizacyjnych, a także ich stanu i przemian, które zachodzą w gospodarstwach, a więc i rolnictwie, na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Badania terenowe o charakterze ankietowym wykonano w 2023 roku. Przedstawione analizy obejmują stan zaawansowania wybranych aspektów procesu dezagraryzacji i dezanimalizacji na obszarze 44 gmin w województwach małopolskim i śląskim. Zastosowano podział na dwie tzw. makrokategorie, powstałe z połączenia odpowiednich kategorii: B-C (gospodarstwa retardacyjne) oraz C-D (degresywne), a uzyskane wyniki wskazują na przewagę podmiotów z grupy degresywnej (65%). Potwierdza to tezę, że na obszarze badań występują problemy przemian agrarnych i strukturalnych, rzutujące także na zjawiska o charakterze środowiskowym. Kluczowe dla prowadzonych badań są kwestie dotyczące zaawansowania procesu dezanimalizacji, a zatem porzucania chowu zwierząt. Ma to bezpośredni wpływ na zagospodarowanie i użytkowanie, a więc także na wykorzystanie potencjału produkcyjnego trwałych użytków zielonych (TUZ) oraz na zwiększenie różnorodności upraw. Udział gospodarstw utrzymujących bydło w analizowanych gminach wynosił jedynie od 3% do 7%. Można więc stwierdzić, że zjawisko to cechuje się znacznym stopniem zaawansowania w przeważającej liczbie gospodarstw.