Walory środowiska przyrodniczego w literaturze przedmiotu są powszechnie wskazywane jako czynnik sprzyjający rozwojowi. Celem głównym opracowania jest próba oceny rozwoju sektora MSP na obszarach cennych przyrodniczo w kształtowaniu procesów społeczno-demograficznych tych obszarów, które stanowią swoisty barometr rozwoju określonego terytorium. Badaniami objęto pięć powiatów regionu Podkarpacia z największym udziałem obszarów objętych różnymi formami ochrony przyrody (powyżej 60%): bieszczadzki –100%, leski – 98,2%, sanocki – 82,5%, przemyski – 70,7%, krośnieński 63,4%. Analiza porównawcza obejmowała lata 2013-2017. Badania wykazały, że teoretyczne atuty wynikające z posiadania cennych przyrodniczo zasobów nie przekładają się na rozwój funkcji gospodarczych. Pomimo wysokiego wskaźnika przedsiębiorstw przypadających na 10 tys, mieszkańców, ograniczone są efekty związane z rozwojem przedsiębiorczości. Ich potencjał stanowi zbyt słaby impuls dla rozwoju gospodarczego (dominują podmioty zatrudniające do 10 osób, duża część to firmy samozatrudniające, słabe ekonomicznie). Skutkuje to małą atrakcyjnością do zamieszkiwania na tych terenach oraz niekorzystnymi procesami demograficznymi.