W literaturze dominuje pogląd, że współczesna gospodarka kapitalistycz- na nie jest monolitem, lecz tworzy kilka podstawowych modeli. Wspólnedla nichsą wszakże pewne cechy, które możnaokreślić jako atrybutyrozwiniętej gospodarki rynkowej: w pełni ukształtowanej pod względeminstyucjonalnym i charakteryzującej się wysokim poziomem PKB percapita. To właśnie te atrybuty są drogowskazem wprocesach zmiany systemowej, jaka odbywasię w Europie Środkowo-Wschodniej. W artykule podejmuję próbę: a) opracowanialisty wspomnianychatrybu- tów, tworzących układ docelowy dla krajów postkomunistycznych; b) nakre- ślenia dwóchpodstawowych „dróg dojścia” do układu docelowego, po któ. rych kroczą liderzy lub outsiderzy transformacji; e) scharakteryzowania czynnikówdeterminujących„drogi dojścia”.